Co skrywa księga wieczysta i co możemy z niej wyczytać?

Przeczytaj także: Księga wieczysta - jakie zapisy sprawdzić przed zakupem mieszkania?

Czym jest księga wieczysta?

Księga wieczysta (skrót KW) to ogólnodostępny dokument opisujący stan prawny nieruchomości. Znajdują się w niej m.in. informacje kto jest właścicielem nieruchomości, pod jakim adresem zlokalizowana jest dana nieruchomość oraz czy jest obciążona hipoteką. Aktem prawnym regulującym funkcjonowanie ksiąg wieczystych jest Ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz.U.2018.1916 t.j. z dnia 5 października 2018 r.)

Gdzie znaleźć księgę wieczystą?

Rejestr publiczny ksiąg wieczystych prowadzony jest przez Sądy Rejonowe w całej Polsce. Wykaz Sądów Rejonowych prowadzących Wydział Ksiąg Wieczystych znajduje się pod adresem https://www.notar.krakow.pl/spis-sadow-wieczystoksiegowych/ Przykładowo: Sąd Rejonowy dla Krakowa - Podgórza, IV Wydział Ksiąg Wieczystych. Właściwość sądu określana jest po adresie nieruchomości. W celu sprawdzenia treści księgi wieczystej należy albo udać się do czytelni właściwego wydziału ksiąg wieczystych, albo wpisać jej numer na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości https://ekw.ms.gov.pl Numer księgi wieczystej, przykładowo WA4M/xxxxxxxx/0 składa się z trzech części:

• oznaczenia sądu, który ją prowadzi (WA4M - Sąd Rejonowy dla Warszawy - Mokotowa, X Wydział Ksiąg Wieczystych)
• ośmiu cyfr stanowiących główny nr księgi wieczystej
• cyfry kontrolnej (0-9)

Jak czytać księgę wieczystą?

Księga wieczysta składa się z czterech działów:

• Dział I, który dzieli się na dwie części: Dział I - O: „Oznaczenie nieruchomości” oraz
  Dział I - Sp: „Spis praw związanych z własnością”
• Dział II: „Własność”
• Dział III: „Prawa, roszczenia i ograniczenia”
• Dział IV: „Hipoteka”

W dziale I - O: „Oznaczenie nieruchomości” możemy znaleźć szczegółowy opis położenia nieruchomości tj. numer działki, nazwę miejscowości i ulicy wraz z numerem domu i/lub lokalu. Jeśli mamy do czynienia z lokalem mieszkalnym, również opisane są w nim części składowe. W tym dziale znajdziemy również informacje na temat dokumentów będących podstawą nabycia nieruchomości.

Z działu I - Sp: „Spis praw związanych z własnością” dowiemy się jakie prawa związane są z prawem własności danej nieruchomości. Przykładem może być informacja, jak przebiega droga prowadząca do naszej nieruchomości. W sytuacji, kiedy księga wieczysta prowadzona jest dla lokalu, w tym miejscu znajdą się informację o udziale związanym z własnością lokalu w częściach wspólnych nieruchomości.

Dział II: „Własność” jak sama nazwa wskazuje informuje, do kogo należy nieruchomość. Właściciel lub użytkownik wieczysty jako osoba fizyczna opisany jest z imienia i nazwiska z podaniem numeru PESEL oraz imion rodziców. W przypadku osób prawnych pojawi się tam nazwa firmy, siedziby oraz REGON.

W dziale III: „Prawa, roszczenia i ograniczenia” znajdują się informacje o prawach, roszczeniach i ograniczeniach istniejących względem nieruchomości. Mówi tutaj np. o służebności drogowej, zakazie zbywania nieruchomości, prowadzonych przez komorników sądowych postępowaniach egzekucyjnych czy prawie dożywotniego użytkowania, wraz ze wskazaniem osób, którym dane prawo przysługuje.

Dział IV: “Hipoteka” najczęściej sprawdzany przez banki. Znajdują się tutaj wszystkie wpisy hipotek ustanowionych na rzecz wierzycieli hipotecznych np. bank, z numerem umowy kredytowej, opisem kwoty hipoteki oraz wierzytelności, którą ona zabezpiecza. Mogą również pojawić się tutaj wpisy dotyczące roszczeń o przeniesienie na opróżnione miejsce hipoteczne oraz wpisy hipotek przymusowych.

W każdym dziale księgi wieczystej znajdziemy informacje o wzmiankach, czyli złożonych do sądu wnioskach, które są w trakcie rozpatrywania.

Opłaty związane z księgą wieczystą - obowiązują od 21 sierpnia 2019 roku

W zależności od czynności dokonywanej w księdze wieczystej pobierana jest opłata stała. W Ustawie z dnia 25 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych art. 42 - 48 mówi o wysokości opłat stałych oraz sposobu ich pobierania.

Opłatę stałą w kwocie 200 PLN pobiera się od wniosku o wpis w księdze wieczystej własności, użytkowania wieczystego lub ograniczonego prawa rzeczowego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Jeżeli wniosek dotyczy wpisu udziału w prawie, pobiera się część opłaty stałej proporcjonalną do wysokości udziału, nie mniej jednak niż 100 PLN.

Opłatę stałą w kwocie 150 PLN pobiera się od wniosku o wpis:

• własności, użytkowania wieczystego, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu nabytego w wyniku podziału majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami;
• własności nieruchomości rolnej o powierzchni do 5 ha;
• praw osobistych i roszczeń;
• zmiany treści ograniczonych praw rzeczowych.

Opłatę stałą w kwocie 100 PLN pobiera się od wniosku o:

• założenie księgi wieczystej;
• połączenie nieruchomości w jednej księdze wieczystej, która jest już prowadzona, niezależnie od liczby łączonych nieruchomości;
• odłączenie nieruchomości lub jej części;
• sprostowanie działu I-O;
• wpis ostrzeżenia o niezgodności stanu prawnego ujawnionego w księdze wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym;
• dokonanie innych wpisów, poza określonymi powyżej.

Jeżeli założenie księgi wieczystej następuje w związku z odłączeniem nieruchomości pobiera się tylko jedną opłatę. Od wniosku o wykreślenie wpisu pobiera się połowę opłaty należnej od wniosku o wpis.