Odwrócona hipoteka, renta dożywotnia: nowe regulacje

Przeczytaj także: Nadchodzi odwrócona hipoteka

Zmiany, które proponuje rząd, mają na celu ucywilizowanie rynku odwróconych hipotek i rent dożywotnich. Prowadzenie takiej działalności wymagać będzie zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego (KNF). Kto będzie działał bez niego, otrzyma karę do 5 lat więzienia i do 10 mln zł grzywny.

- Przyjęte przez Rząd propozycje Ministerstwa Gospodarki stanowić będą punkt wyjścia do prac nad ustawą regulującą wypłacanie renty dożywotniej i funkcjonowanie odwróconego kredytu hipotecznego. – mówi Agnieszka Grotkowska, Dyrektor ds. Projektów Specjalnych, Domiporta.pl. - W tej chwili regulowane są one przez zapisy Kodeksu Cywilnego, ale w opinii Ministerstwa jest to zbyt słabe zabezpieczenie świadczeniobiorców, zwłaszcza jeżeli chodzi o rentę dożywotnią. Zaproponowane przez Ministerstwo Gospodarki regulacje mają przede wszystkim wyeliminować niebezpieczeństwo związane z obsługą tych świadczeń przez podmioty nierzetelne i nieprzygotowane odpowiednio do takich działań. Stąd weryfikacja i nadzór prowadzony przez KNF oraz ostre wymogi dotyczące formy działalności, wysokości kapitału i kwalifikacji członków zarządów takich firm. Przyjęte założenia regulują kwestie zabezpieczenia wypłaty świadczeń, określają możliwości i formę zbycia nieruchomości oraz warunki i tryb odstąpienia od takiej umowy. Mając na uwadze świadczeniobiorców jakimi będą osoby starsze, określają również jednolity i przejrzysty formularz informacyjny dotyczący wszelkich zagadnień związanych z rentą dożywotnią, dają czas na podjęcie decyzji i określają warunki odstąpienia od umowy – dodaje dyrektor Domiporta.pl

Obecna oferta

W tej chwili na rynku oferowane są dwa podobne, choć w rzeczywistości bardzo różne produkty. Pierwszy to bankowy odwrócony kredyt hipoteczny. Drugi – dożywotnia renta. Co do zasady nie różnią się wiele: emeryt otrzymuje miesięczne świadczenie uzależnione od wartości mieszkania i przeciętnej długości życia. Rzeczywiste różnice zaczynają się, gdy zagłębiamy się w szczegóły.

Bankowy odwrócony kredyt hipoteczny polega na tym, że bank wypłaca emerytowi miesięczne raty zabezpieczone hipoteką mieszkania. W razie śmierci klienta jego spadkobiercy mogą spłacić bank oddając tyle, ile ten wypłacił. Banki, które udzielają takich kredytów są nadzorowane przez KNF, a w razie ich upadku lub likwidacji wypłaty zapewnia Bankowy Fundusz Gwarancyjny. Sytuacja wygląda inaczej w przypadku renty dożywotniej.

W ramach tego świadczenia, firma przejmuje na własność nieruchomość, a jej dotychczasowy właściciel otrzymuje w zamian miesięczną rentę. Emeryt może mieszkać w lokalu, jednak ten po jego śmierci jest już własnością firmy wypłacającej świadczenie - niezależnie od tego, jaką kwotę otrzymał klient. Co ważniejsze jednak, ta część rynku jest nieregulowana . Wystawia to emerytów na znacznie większe ryzyko.

Większa przejrzystość, większe wymagania

Nowe regulacje mają zmienić zarówno warunki świadczenia odwróconych hipotek jak i dożywotnich rent. Oprócz wspomnianych wcześniej przepisów, wprowadzających obowiązek uzyskania zgody KNF na prowadzenie działalności w tych sektorach, pojawią się także inne. Ważną regulacją jest wyraźne określenie, jakie przedsiębiorstwa będą mogły zajmować się odwróconymi hipotekami. Takie usługi świadczyć będzie mogła jedynie spółka akcyjna lub zakład ubezpieczeniowy o kapitale co najmniej 2 mln euro. Dodatkowo ustalone zostaną minimalne kwalifikacje zarządu: niekaralność oraz staż na stanowiskach kierowniczych.

Przepisy te to nie czcza formalność. Spółki akcyjne są znacznie bardziej przejrzyste niż firmy prowadzone w innej formie, a ich finanse poddawane ściślejszej kontroli. Kapitał z kolei pozwoli na dochodzenie ewentualnych roszczeń.