7 czynników, które wpłynęły na rynek nieruchomości 2015

Przeczytaj także: Rynek nieruchomości: jakie prognozy na 2016?

W czerwcu 2015 roku podkomisja sejmowa zgłosiła poprawki do ustawy, które zostały przyjęte przez sejm. Do dwóch najważniejszych zmian należy zaliczyć rozszerzenie Programu o mieszkania i domy jednorodzinne z rynku wtórnego oraz zwiększenie dotowania rodzin wielodzietnych. Od września bieżącego roku dla rodzin z przynajmniej trójką dzieci zwiększył się mnożnik dofinansowania do 30% wartości odtworzeniowej mieszkania.

Zwiększyła się także (z 50 m² do 65 m²) powierzchnia mieszkania, do której naliczone zostanie dofinansowanie państwa. Powyższe modyfikacje spowodowały, iż na koniec listopada bieżącego roku wykorzystanie tegorocznych środków przeznaczonych na dotacje wyniosło niespełna 75%.

7) Likwidacja bankowego tytułu egzekucyjnego

BTE było dokumentem uprawniającym bank do wszczęcia egzekucji komorniczej w przypadku niewywiązywania się kredytobiorcy z umowy. Stwierdzał on istnienie wierzytelności banku wobec osoby, która dokonała z nim czynności bankowej. 14 kwietnia 2015 roku Trybunał Konstytucyjny zakwestionował zgodność bankowego tytułu egzekucyjnego z Konstytucją orzekając, iż jest on niezgodny z zasadą równego traktowania. W myśl wyroku TK, we wrześniu br. sejm znowelizował prawo bankowe, likwidując tym samym BTE. Nowe przepisy, które zaczną obowiązywać od 1 sierpnia 2016 roku, mają dać prawo dłużnikom do rozstrzygnięcia sprawy przez sąd. Do tej pory BTE stanowił dla banku zabezpieczenie kredytu niepociągające za sobą konieczności ponoszenia dodatkowych kosztów. Można się spodziewać, że w związku z tym, od drugiej połowy przyszłego roku banki podwyższać będą koszty kredytowania lub żądały będą dodatkowego zabezpieczenia do umowy kredytowej, na przykład w formie dodatkowego, notarialnego poświadczenia o warunkowej sprzedaży nieruchomości przez bank, co może wiązać się z kolejnymi opłatami, na przykład z tytułu taksy notarialnej, mogącymi podnieść nawet o kilka procent koszt kredytowania nieruchomości. Wydłuży się także sam proces udzielania kredytu.

Na sytuację na rynku nieruchomości w 2016 roku wpływ będzie miało szereg czynników. Tak jak w latach poprzednich, popyt zależeć będzie od poziomu stóp procentowych ustalanych przez Radę Polityki Pieniężnej. Ich wysokość warunkować będzie nie tylko koszt kredytu hipotecznego, ale również gotowość Polaków do oszczędzania na lokatach bankowych. Mniejsze znaczenie dla popytu na kredyt będzie miała kolejna podwyżka – do 15% – minimalnego wkładu własnego. Wynikające z zapisów Rekomendacji S podwyżki w latach poprzednich nie wywołały znaczących skutków na rynku kredytów hipotecznych, a dodatkowo pamiętać trzeba, że obecna podwyżka nie jest podwyżka bezwzględną. Negatywny wpływ na popyt na kredyt hipoteczny będzie natomiast mieć planowane wprowadzenie od przyszłego roku podatku od aktywów bankowych. Przy obecnym poziomie dochodowości kredytów hipotecznych należy się bowiem spodziewać znacznego wzrostu marży. Sytuację może nieco złagodzić rosnąca popularność Programu MdM, zwłaszcza po dopuszczeniu do Programu obrotu na rynku wtórnym – a więc wszędzie tam, gdzie rynku pierwotnego nie ma. Należy jednak pamiętać, że środki przeznaczone na dopłaty są ograniczone i może okazać się, że w drugiej połowie przyszłego roku zabraknie ich na wypłaty dopłat dla beneficjentów.

Warto też przypomnieć, że w 2015 roku po raz pierwszy kończą się dopłaty państwowe do kredytu dla beneficjentów Programu „Rodzina na Swoim”, wynoszące 50% odsetek. Co prawda w 2007 roku udzielono zaledwie 4 000 kredytów w ramach RnS, lecz popularność dotacji państwowych z każdym rokiem rosła, a w rekordowym 2011 roku otrzymało je ponad 51,3 tys. rodzin. Można więc przypuszczać, że nie pozostanie to bez wpływu na jakość portfela kredytowego w najbliższych latach.

Ilona Kostrzewska, Analityk Rynku Nieruchomości Centrum