Koszty utrzymania mieszkania: 15 lat temu stać nas było na więcej

Przeczytaj także: Sezon grzewczy 2023. Rachunki za ogrzewanie podbijają wyższe ceny energii

Najbardziej dotkliwe były podwyżki cen prądu, węgla oraz wody bieżącej …

W Banku Danych Lokalnych GUS-u można odszukać informacje na temat zmian niektórych kosztów związanych z utrzymaniem domu i mieszkania. Główny Urząd Statystyczny podaje między innymi cenę:

• zimnej wody z sieci wodociągowej (stawka za 1 m3)
• energii elektrycznej dla gospodarstw domowych (stawka za 1 kWh w taryfie G-11)
• ciepłej wody z sieci miejskiej (stawka za 1 m3)
• za ogrzanie 1 mkw. lokalu ciepłem z sieci miejskiej (stawka miesięczna)
• węgla kamiennego dobrej jakości (stawka za 1 tonę)

W bazie danych GUS niestety nie znajdziemy spójnych informacji, które pozwalają na porównanie kosztów gazu ziemnego i wywozu odpadów. Trzeba również zaznaczyć, że ceny podawane przez Główny Urząd Statystyczny mają charakter ogólnopolskiej średniej. Stawki za wodę oraz ogrzanie lokalu w niektórych spółdzielniach i wspólnotach mieszkaniowych, mogą się znacznie różnić od wartości z Banku Danych Lokalnych GUS – nadmienia Andrzej Prajsnar, analityk portalu RynekPierwotny.pl.

Zmiany wydatków związanych z użytkowaniem mieszkania warto prześledzić na poniższym wykresie. Przedstawia on zmiany wybranych kosztów utrzymania lokum w latach:

• 2008 - 2015 (koszt ciepłej wody)
• 1999 - 2014 (koszt energii elektrycznej)
• 1999 - 2015 (pozostałe koszty)

Warto zwrócić uwagę, że prezentowane informacje z 2015 r. dotyczą grudnia. Na publikację rocznych danych przez GUS, będziemy musieli jeszcze trochę poczekać.

Po przeanalizowaniu porównywanych kosztów okazuje się, że najbardziej dotkliwe były podwyżki cen:

• zimnej wody z sieci wodociągowej (1 m3) - wzrost o 184% w latach 1999 - 2014
• energii elektrycznej dla gospodarstw domowych (1 kWh) - wzrost o 137% w latach 1999 - 2014
• 1 tony węgla kamiennego - wzrost o 127% w latach 1999 - 2014
  

W nieco mniejszym stopniu wzrosła średnia miesięczna stawka za ogrzanie 1 mkw. lokalu z sieci miejskiej. Od 1999 r. do 2014 r. ta wartość zwiększyła się o 61% (z 2,47 zł/mkw. do 3,97 zł/mkw.). Jednostkowy koszt ciepłej wody wzrósł o 39%, ale trzeba pamiętać, że ta zmiana dokonała się w znacznie krótszym czasie (2008 - 2014).

W 1999 r. Polak mógł kupić więcej prądu i bieżącej wody niż 15 lat później

Zmiany analizowanych kosztów warto odnieść do sytuacji panującej na rynku pracy. Analiza opierająca się na wskaźnikach podawanych przez GUS, oczywiście jest obciążona pewnymi wadami. Średnie wynagrodzenie netto w gospodarce narodowej, według danych z 2014 r. wynosiło około 2725 zł (72% stawki brutto). Bardziej wiarygodna mediana wynagrodzeń, która jest obliczana co 2 lata, w 2014 r. osiągnęła 3292 zł brutto (około 2365 zł netto). To oznacza, że połowa Polaków pracujących na etacie w podmiotach badanych przez GUS, zarabiała mniej niż 2365 zł „na rękę” – tłumaczy ekspert portalu RynekPierwotny.pl. Niestety podany wynik nie uwzględnia np. mikrofirm (do 10 zatrudnionych). Najmniejsze przedsiębiorstwa na ogół cechują się niższym poziomem płac, niż podmioty zatrudniające więcej osób.

Po uwzględnieniu mediany wynagrodzeń, która jest bardziej reprezentatywna niż średnia, możemy sprawdzić, jak zmieniły się pensje Polaków w stosunku do kosztów prądu, ogrzewania lub wody (patrz poniższa tabela).
Wyniki prostych obliczeń wskazują, że w 2014 r. statystyczny Polak za całe swoje medianowe wynagrodzenie netto mógł kupić mniej jednostek (m3) zimnej wody z sieci wodociągowej, niż piętnaście lat wcześniej (spadek o 19,27%). Ujemna zmiana (-3,15%) dotyczyła też kilowatogodzin energii elektrycznej, dostępnych za przeciętną płacę. W przypadku węgla kamiennego, relacja między ceną 1 tony i przeciętnym wynagrodzeniem poprawiła się tylko minimalnie (+1,37%). Znacznie bardziej wzrosła dostępność ogrzewania mieszkań z sieci miejskiej. W 1999 r. za medianowe wynagrodzenie netto (1030,06 zł) można było ogrzać 417 mkw. lokalu. Piętnaście lat później, analogiczny wynik wzrósł do 596 mkw. Średni koszt ogrzania 1 mkw. był jedyną wartością z analizowanej grupy wydatków, która od 1999 r. do 2014 r. rosła znacznie wolniej niż przeciętne zarobki Polaków.

Andrzej Prajsnar, ekspert portalu