Młodzi Polacy wciąż mieszkają z rodzicami. Kredyt bez wkładu własnego pomoże?

Przeczytaj także: Młodych Polaków nie stać na pierwsze mieszkanie

Zgodnie z naszymi przewidywaniami w 2020 roku wzrosło grono dorosłych Polaków, którzy mieszkali w domach rodzinnych. Skala jest niepokojąca. Grono osób w wieku 25-34, którzy nie opuścili domowego gniazda, wzrosło bowiem do prawie 2,6 mln osób. To o 172 tysiące więcej niż w 2019 roku – wynika z szacunków HRE Investments opartych o dane Eurostatu.

Epidemia zatrzymała trzydziestolatków u rodziców

Winna jest oczywiście epidemia, a raczej jej konsekwencje. Spowodowały one negatywne zmiany w życiu większości obywateli. W konsekwencji jednak szczególnie wiele osób będących na początku dorosłego życia, albo postanowiło wrócić do domu rodzinnego, albo przynajmniej nie zdecydowało się na wyprowadzkę. Wydawało się to racjonalne w obliczu zawirowań na rynku pracy, zamknięcia wybranych segmentów gospodarki, zdalnej pracy czy nauki.

Wbrew pozorom czy obiegowej opinii problem nie dotyczył głównie studentów. Dane Eurostatu sugerują bowiem, że w ostatnim roku odsetek dorosłych Polaków, którzy mieszkali z rodzicami, najmocniej wzrósł w gronie osób w wieku od 30 do 35 lat. Mówiąc wprost – problem najmocniej dotknął trzydziestolatków. Zanotowana zmiana była bardzo duża – w poszczególnych rocznikach odsetek wzrósł o od 9 do 17% w ciągu zaledwie roku. Dane te potwierdzają jak duże znaczenie dla narastania problemu miało to, że w 2020 roku znacznie trudniej było o kredyty mieszkaniowe.

Młodzi Polacy z jednym z większych problemów mieszkaniowych

Jeśli spojrzymy na problem globalnie, to niestety nie będzie to koniec złych informacji. Najnowsze dane Eurostatu sugerują, że w 2020 roku z rodzicami mieszkało aż 47,5% rodaków w wieku od 25 do 34 lat. To najwyższy wynik w historii badania. Rok wcześniej odsetek ten nie przekraczał 44%.

Już wtedy plasowaliśmy się pod tym względem w ogonie europejskiej stawki. Rodzimy odsetek dorosłych mieszkających z rodzicami jest o około połowę wyższy niż średnia na starym kontynencie. Pod względem tego problemu wyprzedzają nas przede wszystkim kraje wyraźnie biedniejsze lub te, w których model społeczny znany jest z faktu późnych wyprowadzek (np. Serbia, Chorwacja, Grecja, Portugalia, Bułgaria).

O własne mieszkanie łatwiej z kredytem

Problem jest palący i potwierdzały to napływające przez wiele miesięcy dane. Przypomnijmy, że w 2020 roku epidemia pogorszyła sytuację na rynku pracy i doprowadziła do zakręcenia kurków z kredytami. Szczególnie dotykało to osób kupujących pierwsze mieszanie. Pamiętajmy, że młodzi często pracują na tzw. umowach śmieciowych lub na samozatrudnieniu, a na te źródła dochodu banki patrzyły w 2020 roku szczególnie nieprzychylnym okiem.

Konsekwencją tej sytuacji było to, że w 2020 roku nawet 200 - 300 tysięcy rodaków, którzy w normalnych warunkach zdecydowaliby się wyprowadzić od rodziców, nie mogło sobie pozwolić na własne „M”. Sytuacja zaczęła zmieniać się dynamicznie w roku 2021. Obserwowaliśmy dynamiczne odbudowanie gospodarki i odkręcenie kurków z kredytami mieszkaniowymi. W konsekwencji do banków napłynęło co najmniej kilkadziesiąt tysięcy wniosków kredytowych, które w normalnych warunkach realizowałyby się w pierwszym roku epidemii.

Potężny wzrost popytu dołożył się jednak do dynamiki wzrostów cen mieszkań, które obserwujemy. Problem w tym, że tylko część dorosłych Polaków, którzy nie kupili mieszkania w 2020 roku, mogła sobie pozwolić na zakup w 2021 roku. Sytuację może poprawić rządowy program gwarancji kredytowych dla osób kupujących mieszkanie - tzw. program kredytów bez wkładu własnego. Ma on wejść w życie za pół roku. HRE Think Tank apelował o wprowadzenie takiego mechanizmu od pierwszych tygodni epidemii. Powód jest prosty – kredyty bez wkładu własnego mogą nawet o kilka lat skrócić drogę do własnego mieszkania. Aż tyle czasu młodzi potrzebują bowiem, aby uzbierać niezbędny do kredytu wkład własny.

Bartosz Turek, główny analityk