GUS: mieszkania i budynki niemieszkalne w I kw. 2023

Przeczytaj także: GUS: mieszkania i budynki niemieszkalne w 2022 r.

Budownictwo mieszkaniowe

W pierwszych trzech miesiącach 2023 r. oddano do użytkowania 55,4 tys. mieszkań o łącznej powierzchni użytkowej 5,3 mln m2 oraz liczbie izb równej 220,1 tys. W porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego odnotowano wzrost liczby mieszkań o 0,7 tys. (1,3%), spadła natomiast powierzchnia użytkowa mieszkań – o 86,3 tys. m2 (1,6%) oraz liczba izb – o 1,9 tys. (0,9%).

Przeciętna powierzchnia użytkowa nowo oddanego mieszkania wyniosła 95,3 m2 (w 1 kwartale 2022 r. – 98,1 m2). Średnia powierzchnia mieszkania w budynkach jednorodzinnych ukształtowała się na poziomie 131,6 m2, natomiast w budynkach wielorodzinnych – 52,1 m2. Mieszkania indywidualne miały przeciętnie 140,9 m2 powierzchni, mieszkania przeznaczone na sprzedaż lub wynajem – 61,9 m2, natomiast mieszkania liczone łącznie z pozostałych form budownictwa (tj. spółdzielczego, komunalnego, społecznego czynszowego oraz zakładowego) – 50,8 m2.

Porównanie danych dla poszczególnych województw w ujęciu bezwzględnym wskazuje, że najwięcej nowych mieszkań wybudowano w: mazowieckim (20,3% wartości krajowej), wielkopolskim (10,9%) i małopolskim (10,4%). Wskaźnik nasilenia budownictwa mieszkaniowego, wyrażony liczbą mieszkań oddanych do użytkowania w przeliczeniu na 1 tys. ludności, wyniósł dla Polski 1,5. Największe wartości odnotowano w województwach: mazowieckim (2,0), podlaskim (1,9) oraz pomorskim (1,8); najmniejsze w opolskim (0,8) i śląskim (1,0).

W omawianym okresie deweloperzy wybudowali 55,4% wszystkich nowo oddanych mieszkań, a inwestorzy indywidualni – 42,6%. W porównaniu z 1 kwartałem 2022 r. udział mieszkań wybudowanych przez inwestorów indywidualnych spadł o 1,1 p. proc., a przeznaczonych na sprzedaż lub wynajem wzrósł o 1,2 p. proc.

Przewaga inwestorów indywidualnych zaznaczyła się w największym stopniu w strukturze budownictwa mieszkaniowego województw: podkarpackiego, lubuskiego i łódzkiego, dla których udziały tej formy budownictwa kształtowały się na poziomie odpowiednio: 69,7%, 58,8% i 54,4%. Z kolei w województwach: pomorskim, mazowieckim i podlaskim odnotowano największe odsetki budownictwa przeznaczonego na sprzedaż lub wynajem – odpowiednio: 67,0%, 66,0% i 63,3%.

Wodociąg z sieci posiadało 93,8%, a kanalizację z odprowadzeniem do sieci 76,7% mieszkań oddanych do użytkowania (pozostałe lokale mieszkalne były podłączone do lokalnej infrastruktury wodno-kanalizacyjnej). W gaz z sieci wyposażonych było 36,5% mieszkań, natomiast w ciepłą wodę dostarczaną z elektrociepłowni, ciepłowni lub kotłowni osiedlowej – 32,3%.

Do centralnej sieci grzewczej podłączonych było 32,5% mieszkań, a pozostałe posiadały indywidualne centralne ogrzewanie (z tego 40,2% wyposażonych było w kotły/piece na paliwo gazowe, 13,6% w kotły/piece na paliwo stałe, a 13,7% w pozostałe rodzaje ogrzewania).

W pierwszych trzech miesiącach 2023 r. oddano do użytkowania 27,8 tys. nowych budynków mieszkalnych, tj. o 2,4% mniej w porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego.

Łączna ich kubatura, podobnie jak w pierwszym kwartale 2022 r. wyniosła 26,5 mln m3. Budynki jednorodzinne stanowiły 97,7% wszystkich budynków przekazanych do eksploatacji.

W budynkach wielorodzinnych (2,3%) ulokowanych zostało 45,8% mieszkań oddanych do użytkowania we wszystkich nowych budynkach mieszkalnych.

W budownictwie mieszkaniowym dominowała tradycyjna udoskonalona technologia wznoszenia, którą zastosowano przy budowie 98,4% nowych budynków mieszkalnych oddanych do użytkowania.

Biorąc pod uwagę liczbę kondygnacji, najwięcej wybudowano budynków dwukondygnacyjnych (62,6%) i jednokondygnacyjnych (32,7%), w których znalazło się odpowiednio 36,1% i 17,1% ogółu przekazanych do użytkowania mieszkań. Z kolei w budynkach o trzech i więcej kondygnacjach (4,7% nowych budynków) usytuowanych zostało 46,8% mieszkań.

Przeciętny czas trwania budowy nowego budynku mieszkalnego oddanego do użytkowania (liczony od daty jej rozpoczęcia do terminu oddania budynku do użytkowania) w 1 kwartale 2023 r. zwiększył się o 1,6 miesiąca w stosunku do roku poprzedniego i wyniósł nieco ponad 44 miesiące. Budynki wielorodzinne przekazane do eksploatacji w analizowanym okresie wznoszono w czasie ponad 2-krotnie krótszym niż jednorodzinne.

Mieszkania, których budowę rozpoczęto oraz mieszkania, na których budowę wydano pozwolenia lub dokonano zgłoszeń z projektem budowlanym

W pierwszych trzech miesiącach 2023 r. rozpoczęto budowę 38,6 tys. mieszkań, tj. o 14,7 tys. mieszkań (27,6%) mniej niż rok wcześniej. Mieszkania realizowane z przeznaczeniem na sprzedaż lub wynajem stanowiły 60,7% ogółu, zaś mieszkania w budownictwie indywidualnym – 38,0%. Pozostałe mieszkania zanotowano w spółdzielczej, komunalnej, społecznej czynszowej i zakładowej formie budownictwa.

W omawianym okresie wydano pozwolenia na budowę lub dokonano zgłoszeń z projektem budowlanym (łącznie z uproszczoną procedurą dla budynków mieszkalnych jednorodzinnych) budowy 52,1 tys. mieszkań, tj. 25,9 tys. mieszkań (33,2%) mniej niż przed rokiem. Średnia prognozowana powierzchnia mieszkania przyjęła wartość 87,5 m2, co oznaczało spadek o 2,2 m2 w stosunku do 1 kwartału 2022 r.

W nowych budynkach mieszkalnych wybudowanych będzie 97,6% mieszkań (tj. 50,8 tys.), z czego ponad połowa znajdować się będzie w budynkach wielorodzinnych, które stanowią nieco ponad 3% ogółu. Planowana średnia powierzchnia mieszkań w budynkach jednorodzinnych ukształtowała się na poziomie 130,0 m2, zaś w wielorodzinnych - 52,9 m2. Warto zauważyć, że miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego był podstawą wydania pozwolenia na budowę dla 59,5% tych budynków.

W nowych budynkach niemieszkalnych, zbiorowego zamieszkania oraz w rozbudowywanych i przebudowywanych budynkach mieszkalnych i niemieszkalnych powstanie niespełna 1,3 tys. mieszkań.

Biorąc pod uwagę strukturę liczby mieszkań, na budowę których wydano pozwolenia lub dokonano zgłoszenia z projektem budowlanym, według form budownictwa, największe udziały odnotowano dla budownictwa na sprzedaż lub wynajem (66,6%) oraz indywidualnego (30,0%). Pozostałe mieszkania będą realizowane w spółdzielczej, komunalnej, społecznej
czynszowej i zakładowej formie budownictwa.

Budownictwo niemieszkaniowe

W 1 kwartale 2023 r. przekazano do eksploatacji 5,4 tys. nowych budynków niemieszkalnych oraz rozbudowano 595 (odpowiednio o 4,5% i 1,8% mniej niż w roku poprzednim). Łączna powierzchnia użytkowa nowych i rozbudowanych budynków niemieszkalnych wyniosła 4,5 mln m2, o 6,1% więcej niż w analogicznym okresie 2022 r. W strukturze oddanej powierzchni przeważały budynki przemysłowe i magazynowe (64,5%). Znaczące udziały miały także pozostałe budynki niemieszkalne (15,0%) oraz budynki handlowo-usługowe (8,4%). Wzrost r/r oddanej do użytkowania powierzchni odnotowano dla: budynków przemysłowych i magazynowych (o 23,4%), hoteli i budynków zakwaterowania turystycznego (o 8,9%) oraz budynków transportu i łączności (o 0,2%).

Największą powierzchnię użytkową budynków niemieszkalnych w omawianym okresie oddano do użytkowania w województwach: wielkopolskim (806,3 tys. m2), mazowieckim (702,0 tys. m2) i dolnośląskim (561,7 tys. m2), najmniejszą zaś w: świętokrzyskim (65,5 tys. m2), warmińsko-mazurskim (73,9 tys. m2) i opolskim (101,2 tys. m2). W stosunku do 1 kwartału 2022 r., największy przyrost powierzchni odnotowano w województwach: lubuskim (o 225,1%), kujawsko-pomorskim (o 66,5%), małopolskim (o 63,5%) i opolskim (o 53,5%).

Budynki niemieszkalne stanowią niejednorodną kategorię obiektów budowlanych. W celu uzupełnienia ogólnego opisu, poniżej przedstawiono krótką charakterystykę wybranych grup i klas budynków wg Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych.

Budynki biurowe

W 1 kwartale 2023 r. oddano do użytkowania 114 nowych budynków biurowych, co oznaczało spadek o 13,6% względem 1 kwartału 2022 r. Łączna powierzchnia użytkowa charakteryzowanych budynków wyniosła 187,3 tys. m2 (spadek o 46,6%), z czego najwięcej przypadło na województwa: małopolskie (23,0% wartości krajowej), dolnośląskie (22,0%) i śląskie (13,6%). Z kolei najmniejszy jej udział odnotowano w województwach: lubuskim i świętokrzyskim (po 0,4%) oraz warmińsko-mazurskim (0,9%).

Budynki handlowo-usługowe

W omawianym okresie oddano do eksploatacji 596 nowych budynków handlowo-usługowych (mniej o 1,7% r/r). Łączna powierzchnia użytkowa budynków tego typu wyniosła 378,9 tys. m2, co oznaczało spadek o 7,4% w stosunku do analogicznego okresu poprzedniego roku. Województwami, na terenie których odnotowano największą nowo wybudowaną powierzchnię handlowo-usługową, były: mazowieckie (16,3% udziału w kraju), wielkopolskie (11,7%) i małopolskie (10,8%). Najmniejszą powierzchnię oddano do użytkowania w województwach: świętokrzyskim (1,4%), lubuskim (1,9%) i opolskim (2,8%).

Budynki przemysłowe

W 1 kwartale 2023 r. oddano do użytkowania 270 nowych budynków przemysłowych (wzrost o 17,9% w porównaniu z 1 kwartałem 2022 r.). Ich łączna powierzchnia użytkowa wyniosła 965,6 tys. m2 i była większa o 10,8% niż rok wcześniej. Największy udział w powierzchni budynków przemysłowych posiadały województwa: dolnośląskie (23,8%) i wielkopolskie (18,7%), a najmniejszy: podlaskie (1,1%), warmińsko-mazurskie (1,5%) i łódzkie (1,6%).

Budynki magazynowe

W analizowanym okresie przekazano do użytkowania 643 nowe budynki magazynowe (o 1,1% mniej niż przed rokiem). Łączna powierzchnia użytkowa tego rodzaju budynków wzrosła względem poprzedniego roku o 30,8% i wyniosła 1,9 mln m2, osiągając największą wartość w województwach: mazowieckim (21,2% udziału w kraju), wielkopolskim (18,8%) i lubuskim (14,9%). Najmniejszą powierzchnię odnotowano w świętokrzyskim (0,4%), warmińsko-mazurskim (0,5%) oraz podlaskim (1,1%).

Budynki magazynowe

W analizowanym okresie przekazano do użytkowania 643 nowe budynki magazynowe (o 1,1% mniej niż przed rokiem). Łączna powierzchnia użytkowa tego rodzaju budynków wzrosła
względem poprzedniego roku o 30,8% i wyniosła 1,9 mln m2, osiągając największą wartość w województwach: mazowieckim (21,2% udziału w kraju), wielkopolskim (18,8%) i lubuskim
(14,9%). Najmniejszą powierzchnię odnotowano w świętokrzyskim (0,4%), warmińsko-mazurskim (0,5%) oraz podlaskim (1,1%).

Budynki gospodarstw rolnych

W 1 kwartale 2023 r. wybudowano 1,6 tys. nowych budynków gospodarstw rolnych – o 4,7% mniej niż rok wcześniej. Łączna powierzchnia użytkowa tego typu budynków wyniosła 619,0 tys. m2 (spadek o 10,2% r/r). Największym udziałem powierzchni w wartości ogólnopolskiej cechowały się województwa: wielkopolskie (26,8%), mazowieckie (19,7%) i lubelskie (11,2%), najmniejszym – lubuskie (0,3%), zachodniopomorskie (0,9%) i śląskie (1,2%).

Pozwolenia na budowę nowych budynków niemieszkalnych

W pierwszym kwartale 2023 r. wydano pozwolenia na budowę 6,8 tys. nowych budynków niemieszkalnych o łącznej powierzchni użytkowej 4,7 mln m². Ponad połowa z nich (53,9%) powstanie na obszarach objętych MPZP. W porównaniu z rokiem poprzednim odnotowano spadek liczby planowanych do wybudowania budynków (o 5,0%) przy równoczesnym wzroście ich powierzchni (o 9,3%). Zwiększenie powierzchni użytkowej zaobserwowano w przypadku: budynków biurowych (o 133,3%), hoteli i budynków zakwaterowania turystycznego (o 76,0%) oraz budynków przemysłowych i magazynowych (o 11,3%). Spadki dotyczyły: ogólnodostępnych obiektów kulturalnych, budynków o charakterze edukacyjnym, budynków szpitali i zakładów opieki medycznej oraz budynków kultury fizycznej (o 34,0%), budynków transportu i łączności (o 15,5%), budynków handlowo-usługowych (o 8,0%) oraz pozostałych budynków niemieszkalnych (o 3,7%). W strukturze powierzchni użytkowej dominowały: budynki przemysłowe i magazynowe (54,4%), pozostałe budynki niemieszkalne (15,2%) oraz budynki handlowo-usługowe (11,6%).

Według wydanych pozwoleń, największą powierzchnię nowych budynków niemieszkalnych planuje się wybudować w województwach: mazowieckim (614,2 tys. m2), pomorskim (569,3 tys. m2), dolnośląskim (562,6 tys. m2), wielkopolskim (505,6 tys. m2) oraz łódzkim (417,7 tys. m2).

Łączny udział wymienionych województw w ogóle przewidzianej do wybudowania powierzchni wyniósł 56,7%. Najmniejszy wkład do wartości krajowej zaobserwowano w: świętokrzyskim (60,4 tys. m2), lubuskim (96,1 tys. m2), podlaskim (109,4 tys. m2) oraz podkarpackim (136,6 tys. m2). Największy wzrost planowanej powierzchni w odniesieniu do roku poprzedniego cechował województwo opolskie (o 181,4%), a także: pomorskie (o 143,5%), dolnośląskie
(o 127,0%) i warmińsko-mazurskie (o 116,4%).

W rozpatrywanym okresie wydano 10,1 tys. pozwoleń na budowę lub dokonano zgłoszeń z projektem budowlanym budowy nowych obiektów inżynierii lądowej i wodnej, z czego 53,0% stanowiły pozwolenia i zgłoszenia z projektem budowlanym wydane na podstawie MPZP. W stosunku do 1 kwartału 2022 r. odnotowano spadek o 7,4% liczby pozwoleń i zgłoszeń.

Urząd Statystyczny w Lublinie
Dyrektor Krzysztof Markowski