GUS: mieszkania i budynki niemieszkalne w I poł. 2023

Przeczytaj także: GUS: mieszkania i budynki niemieszkalne w I kw. 2023

Budownictwo mieszkaniowe

W pierwszej połowie 2023 r. oddano do użytkowania 112,2 tys. mieszkań o łącznej powierzchni użytkowej 10,5 mln m2 oraz liczbie izb równej 439,4 tys. W porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego odnotowano wzrosty: liczby mieszkań – o 3,0 tys. (2,7%), powierzchni użytkowej mieszkań – o 65,8 tys. m2 (0,6%) oraz liczby izb – o 3,6 tys. (0,8%).

Przeciętna powierzchnia użytkowa nowo oddanego mieszkania wyniosła 93,7 m2 (w 1 półroczu 2022 r. – 95,6 m2). Średnia powierzchnia mieszkania w budynkach jednorodzinnych ukształtowała się na poziomie 131,8 m2, natomiast w budynkach wielorodzinnych – 52,0 m2. Mieszkania indywidualne miały przeciętnie 141,5 m2 powierzchni, przeznaczone na sprzedaż lub wynajem – 61,2 m2, natomiast mieszkania liczone łącznie z pozostałych form budownictwa (tj. spółdzielczego, komunalnego, społecznego czynszowego oraz zakładowego) – 49,2 m2.

Porównanie danych dla poszczególnych województw w ujęciu bezwzględnym wskazuje, że najwięcej nowych mieszkań wybudowano w: mazowieckim (19,9% wartości krajowej), wielkopolskim (11,4%) i małopolskim (9,3%). Wskaźnik nasilenia budownictwa mieszkaniowego, wyrażony liczbą mieszkań oddanych do użytkowania w przeliczeniu na 1 tys. ludności, wyniósł dla Polski 3,0. Największe wartości odnotowano w województwach: mazowieckim i pomorskim (po 4,0) oraz wielkopolskim (3,7); najmniejsze w opolskim (1,7) i śląskim (1,9).

W omawianym okresie deweloperzy wybudowali 57,7% wszystkich nowo oddanych mieszkań, a inwestorzy indywidualni – 40,7%. W porównaniu z 1 połową 2022 r. udział mieszkań wybudowanych przez inwestorów indywidualnych spadł o 0,4 p. proc., a przeznaczonych na sprzedaż lub wynajem wzrósł o 0,2 p. proc.

Przewaga inwestorów indywidualnych zaznaczyła się w największym stopniu w strukturze budownictwa mieszkaniowego województw: podkarpackiego, świętokrzyskiego i lubuskiego, dla których udziały tej formy budownictwa kształtowały się na poziomie odpowiednio: 70,5%, 60,6% i 58,9%. Z kolei w województwach: pomorskim, mazowieckim i zachodniopomorskim odnotowano największe odsetki budownictwa przeznaczonego na sprzedaż lub wynajem – odpowiednio: 69,6%, 68,4% i 66,5%.

Wodociąg z sieci posiadało 93,9%, a kanalizację z odprowadzeniem do sieci 77,8% mieszkań oddanych do użytkowania (pozostałe były podłączone do lokalnej infrastruktury wodno-kanalizacyjnej). W gaz z sieci wyposażonych było 37,3% mieszkań, natomiast w ciepłą wodę dostarczaną z elektrociepłowni, ciepłowni lub kotłowni osiedlowej – 33,3%. Do centralnej sieci grzewczej podłączonych było 33,6% mieszkań, a pozostałe posiadały indywidualne centralne ogrzewanie (z tego w kotły/piece na paliwo gazowe wyposażonych było 39,6%, a na paliwo stałe – 13,0%, dla 13,8% zastosowano pozostałe rodzaje ogrzewania).

W pierwszej połowie 2023 r. oddano do użytkowania 54,4 tys. nowych budynków mieszkalnych4, tj. o 0,3% mniej w porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego. Łączna ich kubatura wyniosła 52,2 mln m3 – 0,9% więcej r/r. Budynki jednorodzinne stanowiły 97,6% wszystkich budynków przekazanych do eksploatacji. W budynkach wielorodzinnych (2,4%) ulokowanych zostało 47,9% mieszkań oddanych do użytkowania we wszystkich nowych budynkach mieszkalnych.

W budownictwie mieszkaniowym dominowała tradycyjna udoskonalona technologia wznoszenia, którą zastosowano przy budowie 98,4% nowych budynków mieszkalnych oddanych do użytkowania.

Biorąc pod uwagę liczbę kondygnacji, najwięcej wybudowano budynków dwukondygnacyjnych (62,9%) i jednokondygnacyjnych (32,4%), w których znalazło się odpowiednio 35,1% i 16,3% ogółu przekazanych do użytkowania mieszkań. Z kolei w budynkach o trzech i więcej kondygnacjach (4,7% nowych budynków) usytuowanych zostało 48,6% mieszkań.

Przeciętny czas trwania budowy nowego budynku mieszkalnego oddanego do użytkowania (liczony od daty jej rozpoczęcia do terminu oddania budynku do użytkowania) w 1 połowie 2023 r. zwiększył się o 2,3 miesiąca w stosunku do roku poprzedniego i wyniósł prawie 45 miesięcy. Budynki wielorodzinne przekazane do eksploatacji w analizowanym okresie wznoszono w czasie ponad 2-krotnie krótszym niż jednorodzinne.

Mieszkania, których budowę rozpoczęto oraz mieszkania, na których budowę wydano pozwolenia lub dokonano zgłoszeń z projektem budowlanym

W 1 półroczu 2023 r. rozpoczęto budowę 85,6 tys. mieszkań, tj. o 34,1 tys. mieszkań (28,5%) mniej niż rok wcześniej. Mieszkania realizowane z przeznaczeniem na sprzedaż lub wynajem stanowiły 56,0% ogółu, zaś mieszkania w budownictwie indywidualnym – 41,6%. Pozostałe mieszkania zanotowano w spółdzielczej, komunalnej, społecznej czynszowej i zakładowej formie budownictwa.

W omawianym okresie wydano pozwolenia na budowę lub dokonano zgłoszeń z projektem budowlanym (łącznie z uproszczoną procedurą dla budynków mieszkalnych jednorodzinnych) budowy 112,1 tys. mieszkań, tj. 59,4 tys. mieszkań (34,6%) mniej niż przed rokiem. Średnia prognozowana powierzchnia mieszkania przyjęła wartość 87,5 m2, co oznaczało spadek o 0,9 m2 w stosunku do 1 półrocza 2022 r.

W nowych budynkach mieszkalnych wybudowanych będzie 97,5% mieszkań (tj. 109,3 tys.), z czego ponad połowa znajdować się będzie w budynkach wielorodzinnych, które stanowią prawie 3% ogółu. Planowana średnia powierzchnia mieszkań w budynkach jednorodzinnych ukształtowała się na poziomie 129,3 m2, zaś w wielorodzinnych - 52,3 m2. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego był podstawą wydania pozwolenia na budowę dla 58,8% tych budynków.

W nowych budynkach niemieszkalnych, zbiorowego zamieszkania oraz w rozbudowywanych i przebudowywanych budynkach mieszkalnych i niemieszkalnych powstanie niespełna 2,8 tys. mieszkań.

Biorąc pod uwagę strukturę liczby mieszkań, na budowę których wydano pozwolenia lub dokonano zgłoszenia z projektem budowlanym, według form budownictwa, największe udziały odnotowano dla budownictwa na sprzedaż lub wynajem (65,9%) oraz indywidualnego (30,9%). Pozostałe mieszkania będą realizowane w spółdzielczej, komunalnej, społecznej czynszowej i zakładowej formie budownictwa.

Budownictwo niemieszkalne

W 1 półroczu 2023 r. przekazano do eksploatacji 11,2 tys. nowych budynków niemieszkalnych oraz rozbudowano 1,2 tys. (odpowiednio o 1,3% mniej i 3,2% więcej niż w roku poprzednim). Łączna powierzchnia użytkowa nowych i rozbudowanych budynków niemieszkalnych wyniosła 8,0 mln m2, o 3,1% mniej niż w analogicznym okresie 2022 r. W strukturze oddanej powierzchni przeważały budynki przemysłowe i magazynowe (58,8%). Znaczące udziały miały także pozostałe budynki niemieszkalne (16,4%) oraz budynki handlowo-usługowe (9,7%). Wzrost r/r oddanej do użytkowania powierzchni odnotowano dla: ogólnodostępnych obiektów kulturalnych, budynków szpitali, edukacyjnych i kultury fizycznej (o 6,9%) oraz hoteli i budynków zakwaterowania turystycznego (o 5,8%).

Największą powierzchnię użytkową budynków niemieszkalnych w omawianym okresie oddano do użytkowania w województwach: wielkopolskim (1,4 mln m2), mazowieckim (1,2 mln m2) i dolnośląskim (832,4 tys. m2), najmniejszą zaś w: świętokrzyskim (119,8 tys. m2), opolskim (138,4 tys. m2) i warmińsko-mazurskim (171,1 tys. m2). W stosunku do 1 półrocza 2022 r., największy przyrost powierzchni odnotowano w województwach: lubuskim (o 170,6%), lubelskim (o 31,8%) i małopolskim (o 28,0%).

Budynki niemieszkalne stanowią niejednorodną kategorię obiektów budowlanych. W celu uzupełnienia ogólnego opisu, poniżej przedstawiono krótką charakterystykę wybranych grup i klas budynków wg Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych.

Budynki biurowe

W 1 półroczu 2023 r. oddano do użytkowania 242 nowe budynki biurowe, co oznaczało spadek o 8,3% względem 1 półrocza 2022 r. Łączna powierzchnia użytkowa charakteryzowanych budynków wyniosła 326,5 tys. m2 (spadek o 31,6%), z czego najwięcej przypadło na województwa: dolnośląskie (21,3% wartości krajowej), śląskie (17,5%), małopolskie (14,7%) oraz wielkopolskie (14,6%). Z kolei najmniejszy jej udział odnotowano w województwach: lubuskim (0,2%), świętokrzyskim (0,5%) oraz warmińsko-mazurskim (0,7%).

Budynki handlowo-usługowe

W omawianym okresie oddano do eksploatacji 1,3 tys. nowych budynków handlowo-usługowych (mniej o 1,7% r/r). Łączna powierzchnia użytkowa budynków tego typu wyniosła 775,9 tys. m2, co oznaczało spadek o 9,6% w stosunku do analogicznego okresu poprzedniego roku. Województwami, na terenie których odnotowano największą nowo wybudowaną powierzchnię handlowo-usługową, były: wielkopolskie (12,9% udziału w kraju), mazowieckie (12,3%) i małopolskie (11,3%). Najmniejszą powierzchnię oddano do użytkowania w województwach: opolskim (2,0%), lubuskim (2,7%) i świętokrzyskim (2,8%).

Budynki przemysłowe

W 1 półroczu 2023 r. oddano do użytkowania 513 nowych budynków przemysłowych (wzrost o 9,6% w porównaniu z 1 półroczem 2022 r.). Ich łączna powierzchnia użytkowa wyniosła 1,7 mln m2 i była większa o 3,7% niż rok wcześniej. Największy udział w powierzchni budynków przemysłowych posiadały województwa: wielkopolskie (19,2%) i dolnośląskie (15,8%) a najmniejszy: podlaskie (1,6%), świętokrzyskie (1,7%) i warmińsko-mazurskie (1,8%).

Budynki magazynowe

W analizowanym okresie przekazano do użytkowania 1,2 tys. nowych budynków magazynowych (o 2,9% mniej niż przed rokiem). Łączna powierzchnia użytkowa tego rodzaju budynków spadła względem poprzedniego roku o 2,4% i wyniosła 3,0 mln m2, osiągając największą wartość w województwach: mazowieckim (22,5% udziału w kraju) i wielkopolskim (18,6%). Najmniejszą powierzchnię odnotowano w: świętokrzyskim i warmińsko-mazurskim (po 0,9%) oraz opolskim (1,3%) i podlaskim (1,5%).

Budynki gospodarstw rolnych

W 1 półroczu 2023 r. wybudowano 3,1 tys. nowych budynków gospodarstw rolnych – o 3,3% mniej niż rok wcześniej. Łączna powierzchnia użytkowa tego typu budynków wyniosła 1,2 mln m2 (spadek o 4,4% r/r). Największym udziałem powierzchni w wartości ogólnopolskiej cechowały się województwa: wielkopolskie (28,2%) i mazowieckie (20,0%), najmniejszym: lubuskie (0,5%), śląskie i podkarpackie (po 1,4%) oraz zachodniopomorskie (1,5%).

Pozwolenia na budowę nowych budynków niemieszkalnych

W 1 półroczu 2023 r. wydano pozwolenia na budowę 14,4 tys. nowych budynków niemieszkalnych o łącznej powierzchni użytkowej 8,9 mln m². Ponad połowa z nich (54,5%) powstanie na obszarach objętych MPZP. W porównaniu z rokiem poprzednim odnotowano spadek liczby planowanych do wybudowania budynków (o 10,2%) przy równoczesnym spadku ich powierzchni (o 8,2%). Zwiększenie powierzchni użytkowej zaobserwowano w przypadku: hoteli i budynków zakwaterowania turystycznego (o 30,1%), budynków biurowych (o 14,9%) oraz budynków transportu i łączności (o 0,2%). Spadki dotyczyły: ogólnodostępnych obiektów kulturalnych, budynków o charakterze edukacyjnym, budynków szpitali i zakładów opieki medycznej oraz budynków kultury fizycznej (o 28,9%), budynków handlowo-usługowych (o 11,2%), pozostałych budynków niemieszkalnych (o 11,1%) oraz budynków przemysłowych i magazynowych (o 10,1%).

W strukturze powierzchni użytkowej dominowały: budynki przemysłowe i magazynowe (52,8%), pozostałe budynki niemieszkalne (17,0%) oraz budynki handlowo-usługowe (12,5%).

Według wydanych pozwoleń, największą powierzchnię nowych budynków niemieszkalnych planuje się wybudować w województwach: mazowieckim (1,2 mln m2), wielkopolskim (949,7 tys. m2), łódzkim (818,9 tys. m2), dolnośląskim (814,8 tys. m2) oraz pomorskim (780,7 tys. m2). Łączny udział wymienionych województw w ogóle przewidzianej do wybudowania powierzchni wyniósł 51,5%. Najmniejszy wkład do wartości krajowej zaobserwowano w: świętokrzyskim
(124,1 tys. m2), podlaskim (237,7 tys. m2) oraz podkarpackim (276,5 tys. m2). Największy wzrost planowanej powierzchni w odniesieniu do roku poprzedniego cechował województwo opolskie (o 93,0%), a także: pomorskie (o 36,4%), warmińsko-mazurskie (o 27,6%) i małopolskie (o 24,4%).

W rozpatrywanym okresie wydano 21,1 tys. pozwoleń na budowę lub dokonano zgłoszeń z projektem budowlanym budowy nowych obiektów inżynierii lądowej i wodnej, z czego 53,0% stanowiły pozwolenia i zgłoszenia z projektem budowlanym wydane na podstawie MPZP. W stosunku do 1 półrocza 2022 r. odnotowano spadek o 6,8% liczby pozwoleń i zgłoszeń.

Urząd Statystyczny w Lublinie
Dyrektor dr Krzysztof Markowski