Umowa pośrednictwa: na co uważać?

Przeczytaj także: Pośrednicy nieruchomości wciąż niedoceniani

Kupno mieszkania to jedna z najpoważniejszych decyzji życiowych, nierzadko bowiem wiąże się z koniecznością wzięcia kredytu na sfinansowanie tej inwestycji. Nie może więc dziwić, że przed jej podjęciem sięgamy po pomoc profesjonalistów. Co piąty ankietowany przez Millward Brown SMG/KRC w okresie październik-listopad 2008 roku, deklaruje w takim przypadku chęć skorzystania z pośrednictwa agencji nieruchomości. Dlaczego? Przede wszystkim z powodu bogatej oferty oraz fachowej, profesjonalnej pomocy i doradztwa.

UOKiK na bieżąco monitoruje rynek przedsiębiorców świadczących usługi w zakresie pośrednictwa w obrocie nieruchomościami, czego efektem jest najnowszy raport z kontroli przeprowadzonej przez Inspekcję Handlową na zlecenie Urzędu. Inspektorzy skontrolowali 162 przedsiębiorców stwierdzając nieprawidłowości u 60 z nich. Najczęstsze zastrzeżenia dotyczyły: realizowania umów przez osoby nieposiadające licencji, niezamieszczania w umowie imienia i nazwiska pośrednika odpowiedzialnego za jej wykonanie, numeru jego licencji, a także oświadczenia o posiadanym ubezpieczeniu odpowiedzialności cywilnej oraz brak ubezpieczenia OC. Warto podkreślić, że większość nieprawidłowości była przez przedsiębiorców usuwana jeszcze w trakcie kontroli.

Jak więc wybrać pośrednika? Na co zwrócić uwagę podpisując z nim umowę? Co zrobić, aby nie być rozczarowanym zaoferowaną pomocą? Urząd radzi: zanim wybierzemy przedsiębiorcę, któremu powierzymy pośrednictwo przy zakupie mieszkania, upewnijmy się czy posiada licencję zawodową lub czy zatrudnia osobę posiadającą taki dokument. Informację o licencjonowanych podmiotach znajdziemy w centralnym rejestrze pośredników nieruchomościami na stronie internetowej Ministerstwa Infrastruktury. To ważne, ponieważ jedynie osoba posiadająca licencję może przeprowadzać transakcje związane z obrotem nieruchomościami. Ponadto pośrednik musi posiadać ubezpieczenie OC od szkód wyrządzonych w związku z wykonywaniem zawodu zarówno przez niego, jak i osoby działające pod jego nadzorem. To może ułatwić nam uzyskanie odszkodowania w sądzie w przypadku, gdy nie wywiąże się z umowy lub wyrządzi szkodę.

Zgodnie z prawem umowa pośrednictwa musi zostać zawarta na piśmie – inaczej jest nieważna. Zanim podpiszemy, najpierw przeczytajmy ją uważnie. Jeśli mamy wątpliwości dotyczące postanowień zawartych w kontrakcie, poprośmy o ich wytłumaczenie lub doprecyzowanie. UOKiK zwraca uwagę, żeby zadbać o to, aby w umowie znalazły się następujące informacje:

• określenie stron umowy – dane osobowe i adresowe konsumenta oraz przedsiębiorcy świadczącego usługę,
• dane osobowe licencjonowanego pośrednika w obrocie nieruchomościami odpowiedzialnego za jej realizację, numer jego licencji oraz oświadczenie, że posiada ubezpieczenie OC,
• przedmiot i zakres umowy – jednoznaczne określenie czego oczekuje się od pośrednika, np. pomocy w zakupie mieszkania, uzyskaniu kredytu bankowego i co konsument w zamian jest zobowiązany zrobić. Pamiętajmy, że pośrednik ma prawo, ale też obowiązek – bez uzyskania pełnomocnictwa właściciela nieruchomości – wglądu oraz pobierania odpowiednich odpisów, wypisów, zaświadczeń z ksiąg wieczystych, ewidencji gruntów itd. Ponadto kiedy sprzedający przedstawi wszystkie niezbędne dokumenty pośrednik ma obowiązek je zweryfikować,
• określenie za jakie czynności będzie obowiązywało wynagrodzenie oraz ustalenie sposobu obliczania wynagrodzenia, jakie przysługiwać będzie przedsiębiorcy za wykonanie umowy (kwotowo lub jako procent od ceny),
• wynagrodzenie po wygaśnięciu umowy pośrednictwa – o ile obie strony zgadzają się na to oraz zostało to w sposób jasny i precyzyjny określone w kontrakcie, pośrednik ma prawo do wynagrodzenia w sytuacji, kiedy do kupna nieruchomości doszło po wygaśnięciu umowy, ale w wyniku działań podjętych przez niego,
• czas trwania umowy – może być zawarta na czas oznaczony lub nieoznaczony. Należy zapisać w jakiej sytuacji i na jakich warunkach może zostać wypowiedziana,
• UWAGA! Umowę pośrednictwa może podpisać z konsumentem osoba niebędąca licencjonowanym pośrednikiem. W umowie takiej zawsze muszą się jednak znajdować dane identyfikujące licencjonowanego pośrednika zatrudnionego przez agencję czy biuro nieruchomości, numer jego licencji oraz oświadczenie o posiadaniu przez niego ubezpieczenia OC.

Urząd informuje, iż na pośrednika, który nie wywiązuje się z umowy lub działa w sposób nieuczciwy można złożyć skargę do Komisji Odpowiedzialności Zawodowej działającej przy Ministrze Infrastruktury. Konsumenci mogą skorzystać również z pomocy m.in. miejskich lub powiatowych rzeczników konsumentów. Bezpłatne porady udzielane są pod numerem infolinii 0 800 800 008.