Wynajem mieszkania: prawa i obowiązki lokatora

Przeczytaj także: Wynajem pokoju - o czym trzeba pamiętać?

Lokatorzy zobowiązani są do informowania wynajmujących o wszystkich awariach i szkodach wymagających napraw, które powinien wykonać właściciel lokalu. Dotyczy to m.in. napraw instalacji wodociągowej, gazowej, elektrycznej, a także podłóg i tynków. Najemcy zobligowani są z kolei do udostępnienia mieszkania w celu wykonania niezbędnych prac remontowych. Powinni także dbać i usuwać usterki bądź wymieniać takie elementy jak wanny, umywalki, osprzęt elektryczny oraz kuchnia, a także udrażniać urządzenia sanitarne. Najemcy zobligowani są również do konserwacji i malowania drzwi i okien, wbudowanych mebli oraz tynków ścian i sufitów.

Wprowadzanie zmian w mieszkaniu lub jego ulepszanie dopuszczalne jest tylko za zgodą wynajmującego i na podstawie pisemnej umowy, która określi sposób rozliczenia z tego tytułu. Wprowadzenie zmian we własnym zakresie powoduje, iż właściciele będą mogli domagać się ich późniejszego usunięcia na koszt lokatorów.

Po zakończeniu najmu lokator musi również zwrócić wynajmującemu mieszkanie w stanie nie pogorszonym. Nie ponosi on jednak odpowiedzialności za zużycie rzeczy, będące następstwem ich prawidłowego używania.

Możliwość wcześniejszego rozwiązania umowy

Najemca ma prawo wypowiedzieć umowę bez zachowania terminów wypowiedzenia, jeśli wady lokalu zagrażają jego zdrowiu. Jeśli usterki nie są niebezpieczne lecz ograniczają przydatność mieszkania do umówionego użytku, wtedy lokator może zażądać odpowiedniego obniżenia czynszu do momentu ich usunięcia. W przypadku, kiedy wady powstały po zawarciu umowy (przed lub po wydaniu lokalu), a właściciel nie reaguje na żądania ich usunięcia, najemca może skorzystać z prawa do natychmiastowego wypowiedzenia umowy.

Jeżeli w trakcie najmu pojawi się konieczność dokonania napraw, które leżą w gestii wynajmującego, najemca ma prawo wyznaczyć termin ich wykonania. W przypadku jego niedotrzymania lokator może dokonać koniecznych napraw na koszt wynajmującego. Przepisy gwarantują najemcy także prawo do założenia w najętym mieszkaniu oświetlenia, gazu, telefonu i innych mediów.

Najemca może wynająć lokal lub jego część osobie trzeciej, jeśli nie zabraniają mu tego zapisy umowy. W takiej sytuacji obie strony są odpowiedzialne względem właściciela za to, że lokal będzie używany zgodnie z obowiązkami wynikającymi z umowy najmu.

Lokatorzy pod specjalną ochroną

Jak podkreślają eksperci, istnieje grupa lokatorów, która znajduje się pod dodatkową ochroną. „Zgodnie z Ustawą o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, z wynajmowanego lokalu nie można wyrzucić kobiet w ciąży, obłożnie chorych, niepełnosprawnych małoletnich, bezrobotnych oraz emerytów i rencistów, którzy otrzymują świadczenia z pomocy społecznej” wyjaśnia Maciej Żyłka z D.A.S.

Warto zaznaczyć, że istnieje jeszcze jedna sytuacja, w której powyżej przytoczone zasady nie mają zastosowania. W przypadku zawarcia umowy najmu okazyjnego zmianie ulegają uregulowania dotyczące wypowiedzenia umowy. Taką umowę może zawrzeć właściciel mieszkania, który jest osobą fizyczną i nie prowadzi działalności gospodarczej w zakresie wynajmu lokali. Najemca musi przedstawić poświadczone notarialnie oświadczenie o zgodzie na egzekucję i opróżnienie mieszkania na żądanie właściciela, a także wskazanie lokalu, w którym w takiej sytuacji będzie mógł zamieszkać. Taką umowę można szybko rozwiązać, gdyż lokator już w momencie jej podpisywania wyraża na to zgodę.