Użytkowanie wieczyste a prawo własności

Przeczytaj także: Przekształć użytkowanie wieczyste w prawo własności

Prawo to polega na oddaniu w użytkowanie nieruchomości gruntowej będącej własnością Skarbu Państwa, województwa, powiatu bądź gminy lub związku tych jednostek, osobie fizycznej lub prawnej na czas określony 99 lat (wyjątkowo krócej, lecz nie mniej niż 40 lat) i dotyczy głównie gruntów położonych w granicach administracyjnych miast.

Ratio legis wprowadzenia użytkowania wieczystego była zasada panująca w PRL, że nieruchomości gruntowe w miastach powinny być własnością państwa. Do 1989 r. użytkowanie wieczyste było praktycznie jedyną możliwością nabycia gruntów państwowych w miastach.

Użytkownik wieczysty gruntu ma uprawnienia zbliżone do jego właściciela. A mianowicie, może wznosić na nim budynki i inne urządzenia, a nawet sprzedać go lub zapisać w testamencie. Niezależnie od tego oddający w użytkowanie działkę Skarb Państwa czy gmina w dalszym ciągu pozostają właścicielami nieruchomości i trzeba uiszczać im opłaty roczne. Dlatego wiele osób decyduje się na przekształcenie użytkowania wieczystego w prawo własności.

Postępowanie przekształceniowe uregulowane zostało w ustawie z dnia 29.07.2005 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości.

Zakres przedmiotowy ustawy

Przekształceniu podlega prawo użytkowania wieczystego tylko określonych kategorii nieruchomości, a mianowicie:

• nieruchomości zabudowanych na cele mieszkaniowe lub zabudowanych garażami albo przeznaczonych pod tego rodzaju zabudowę oraz nieruchomości rolnych;
• nieruchomości, co do których użytkowanie wieczyste zostało ustanowione w zamian za wywłaszczenie lub przejęcie nieruchomości gruntowej na rzecz Skarbu Państwa na podstawie innych tytułów, przed dniem 5 grudnia 1990 r. - niezależnie od przeznaczenia nieruchomości;
• nieruchomości, co do których użytkowanie wieczyste zostało ustanowione na podstawie art. 7 dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy (tzw. grunty warszawskie) – niezależnie od przeznaczenia nieruchomości;
• nieruchomości zabudowane budynkami, w których ustanowiono odrębną własność lokali, z którymi związany jest udział w nieruchomości wspólnej obejmującej prawo użytkowania wieczystego.