Jakie zmiany wprowadza ustawa deweloperska?

Przeczytaj także: Umowa deweloperska: nowa ustawa cz.I

Umowa deweloperska

Nowa ustawa definiuje zagadnienia związane z zawarciem umowy deweloperskiej, ewentualnym odstąpieniem od niej oraz przeniesieniem prawa własności na nabywcę. Od 29 kwietnia umowa deweloperska musi być zawarta w formie aktu notarialnego, który ma kluczowe znaczenie z punktu widzenia ochrony interesów nabywcy nieruchomości. Na mocy nowej regulacji, klient ma także możliwość odstąpienia od umowy deweloperskiej w sytuacji, kiedy deweloper nie dopełni swoich ustawowych obowiązków lub zawrze z kupującym umowę niezgodną z ustawą. Może się tak zdarzyć np. wówczas, gdy prace budowlane nie będą postępowały zgodnie z harmonogramem i realizacja inwestycji zostanie opóźniona. Forma aktu notarialnego powoduje natomiast, że gdyby deweloper uchylał się od podpisania umowy przenoszącej prawo własności nieruchomości na kupującego, automatycznie powstaje roszczenie, którego można dochodzić na drodze sądowej. Ponadto, zachowanie tej specyficznej formy umożliwia wpisanie roszczeń kupującego wynikających z umowy deweloperskiej do księgi wieczystej prowadzonej dla nieruchomości gruntowej, na której realizowana jest inwestycja. Trzeba jednak mieć na uwadze, że w przypadku przerwania budowy, bądź jej nierozpoczęcia, nawet akt notarialny może okazać się nieprzydatny dla skutecznej realizacji roszczenia nabywcy. Dzieje się tak, ponieważ nabywca nie może dochodzić na drodze sądowej przeniesienia własności przedmiotu umowy, który w ogóle nie został wybudowany (a więc de facto nie istnieje).

Niestety, wprowadzona w ustawie forma aktu notarialnego, poza zwiększeniem bezpieczeństwa kupującego, wpływa też na podniesienie kosztów samej transakcji. Wzrost ten wynika z konieczności poniesienia kosztów taksy notarialnej za sporządzenie samej umowy oraz kosztów opłat sądowych, związanych z ujawnieniem umowy w księgach wieczystych prowadzonych dla nieruchomości. Ustawa określa również, że opłatę za usługi notariusza oraz wypisy aktu uiszczają wspólnie klient i deweloper, podczas gdy dotychczas na ogół koszty te ponosił kupujący.
Rachunek powierniczy

Ponadto, ustawa nakłada na deweloperów obowiązek wprowadzenia rachunków powierniczych, na które klienci wpłacać będą środki przeznaczone na zakup nieruchomości. Ich obsługa leży w gestii banków. Rozwiązanie to znacznie zwiększa bezpieczeństwo finansowe nabywców poprzez wprowadzenie do relacji klient – deweloper zewnętrznego podmiotu. Rachunki mogą mieć dwie formy – otwartą i zamkniętą. Przekazywanie deweloperowi środków wpłaconych przez klienta na rachunek otwarty odbywa się stopniowo – w miarę postępów procesu budowy. Zadanie banku polega więc na bieżącym kontrolowaniu prac budowlanych, a firmy deweloperskie otrzymywać będą kolejne transze tylko pod warunkiem ukończenia każdego z etapów danej inwestycji.

Opcjonalnym mechanizmem ochrony interesów nabywców w przypadku wyboru otwartej formy rachunku powierniczego, jest możliwość wprowadzenia przez firmę deweloperską gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej. Natomiast w przypadku rachunku zamkniętego, bank przelewa pieniądze na konto dewelopera jednorazowo - dopiero po ukończeniu budowy, w momencie przeniesienia prawa własności nieruchomości na kupującego. Zabezpieczenie nabywców oparte na rachunku powierniczym jest obligatoryjne dla wszystkich realizacji wprowadzonych do sprzedaży po 29 kwietnia 2012 roku.

Ustawa chroni nabywców mieszkań także w przypadku upadłości dewelopera. To właśnie ich roszczenia mają być zaspokojone w pierwszej kolejności ze specjalnie wydzielonej masy majątkowej, na którą składać się będą m.in. środki umieszczone na rachunkach powierniczych i prawo własności lub użytkowania wieczystego działki, na której realizowana jest inwestycja. Owa masa majątkowa będzie wyodrębniona z całości masy upadłościowej.