Najem okazjonalny korzystniejszy od zwykłego

Przeczytaj także: Czym jest najem okazjonalny?

W Polsce 1,35 mln osób zabezpiecza swoje potrzeby mieszkaniowe na rynku najmu – wynika z szacunków Eurostatu. Nie jest to imponujący wynik w porównaniu z krajami zachodnimi, bo z najmu korzysta zaledwie 3,5% Polaków. Dla porównania, Eurostat szacuje, że w Niemczech z najmu na zasadach rynkowych korzysta prawie 40% obywateli. Jednym z powodów, dla którego relatywnie niewielu Polaków wybiera taką formę zabezpieczenia swoich potrzeb mieszkaniowych, są wysokie ceny najmu. To natomiast może być konsekwencją niewielkiej konkurencji na tym rynku. Ważnym czynnikiem ograniczającym rozwój rynku najmu mogą być regulacje prawne, które lepiej zabezpieczają interesy najemców niż właścicieli wynajmowanych nieruchomości.

Niewielka cena spokoju przy najmie okazjonalnym

Problem ten częściowo rozwiązuje funkcjonujący od 28 stycznia 2010 roku tzw. najem okazjonalny. Jest on zarezerwowany tylko dla właścicieli mieszkań, które będąc osobami fizycznymi nie prowadzą działalności gospodarczej w zakresie wynajmu mieszkań. W odróżnieniu od tradycyjnej umowy, najem okazjonalny pozwala właścicielowi na łatwiejsze pozbycie się z mieszkania najemcy, który nie wywiązuje się z podpisanej umowy. Warunkiem jednak jest posiadanie oświadczenia, w którym najemca zobowiązuje się wyprowadzić na żądanie właściciela nieruchomości (element umowy podpisywanej w omawianej formie). Taki dokument musi być poświadczony przez notariusza. Maksymalna opłata za czynności notarialne tego typu to 1/10 minimalnego wynagrodzenia (150 zł netto). Najemca musi ponadto wskazać miejsce, w którym będzie mógł zamieszkać, wraz ze zgodą właściciela tego lokalu.

Tego typu rozwiązania stosowane są w Polsce relatywnie rzadko. Jest to efekt dodatkowych wydatków i czynności, jakie trzeba wykonać, co wiąże się z zaangażowaniem czasu własnego i najemcy. Problemem może być też wskazanie alternatywnego adresu, pod którym najemca miałby zamieszkać.

Aby jednak ocenić, jakie korzyści może mieć zawarcie umowy najmu okazjonalnego wraz z oświadczeniem dotyczącym wyprowadzki na żądanie, załóżmy skrajną sytuację, że najemca niedługo po podpisaniu umowy przestaje płacić właścicielowi czynsz. W sytuacji gdy strony wiąże umowa o najem okazjonalny, wystarczy w takiej sytuacji wypowiedzieć umowę najemcy, wezwać go do opuszczenia lokalu (termin przynajmmniej 7-dniowy), uzyskać w sądzie klauzulę wykonalności do aktu notarialnego z oświadczeniem o poddaniu się egzekucji (wymaganym do wcześniej podpisanej z najemcą umowy) i z takim aktem notarialnym można udać się do komornika.

Najem zwykły może być kłopotliwy

Inaczej jest w przypadku zwykłej umowy najmu. Początek procedury pozbywania się nierzetelnego najemcy jest identyczny jak w przypadku najmu okazjonalnego. Tu także trzeba wypowiedzieć skutecznie umowę najmu, co można zrobić dopiero wtedy, gdy najemca zalega z dwiema pełnymi płatnościami (czyli przeważnie za dwa miesiące). Można wówczas wysłać wezwanie do zapłaty dając najemcy na to miesiąc i zaznaczając, że brak zapłaty będzie skutkował wypowiedzeniem umowy. Dopiero jeśli najemca nie wywiąże się z tego terminu można mu wypowiedzieć umowę. Przyjmuje się, że od tego momentu najemca korzysta z lokalu bez umowy. Należy więc wezwać go do opuszczenia nieruchomości. Właściciel musi dać na to lokatorowi przynajmniej 7 dni. Gdyby jednak lokator nie zdecydował się opuścić lokalu, kolejnym krokiem jest eksmisja. Pierwsze kroki należy skierować do sądu. To sąd musi wydać wyrok eksmisyjny. W nim może zdecydować gdzie będzie można lokatora eksmitować. Jeśli sąd uzna, że lokatorowi należy się lokal socjalny, to będzie trzeba czekać, aż taki przyzna gmina. Niestety może to trwać długo, bo w gminach takich nieruchomości prawie zawsze jest za mało, a kolejka oczekujących jest długa.