Hejka. Poniżej tekst Adama Wajraka o korzyściach płynących z
niegrabienia liści (GazWyb 9 XII 2008):
Pozdrawiam sozologicznie Ja...cki
"Na jesieni wszyscy chwytają za grabie, czyszczą ogrody i parki. Tysiące
ton liści albo lądują w kompostowniach, albo są palone. Tak właśnie robimy z
naszych ogrodów biologiczne pustynie

Piszę o liściach, bo wielu czytelników pyta mnie, dlaczego w ich
ogrodach nie ma ptaków, choć są w nich budki, karmniki i poidła. Może
dlatego, że ogrody są sterylne, a tego ptaki nie lubią.

Ja liści nie grabię. Przyznam się, nawet nie myślałem, że jest jakieś
naukowo-ochroniarskie uzasadnienie dla braku tej powszechnej ogrodowej
aktywności. Dotychczas po prostu byłem leniwy. Po co grabić, skoro liście mi
nie przeszkadzają, a wiosną nie ma po nich śladu?
Od niedawna wiem, że takie działanie - a raczej jego brak - ma głęboki
sens.

Pod koniec listopada w warszawskim parku na Moczydle działacze
Towarzystwa Przyrodniczego "Bocian" przypomnieli, że liście to nie śmieci,
ale ważny składnik ekosystemów.
W normalnym lesie liściastym co roku na jeden hektar opada od 15 do 30
ton liści. Tak powstaje ściółka. Liście i to wszystko, co się w nich
znajduje - martwe niewielkie zwierzęta, odchody oraz drobne gałązki, owoce i
nasiona - to źródło składników odżywczych oraz chroniąca glebę przed
wysychaniem i mrozami kołdra. To miejsce życia bakterii, grzybów,
pierwotniaków, mięczaków, pierścienic, pajęczaków i owadów. Na jednym metrze
kwadratowym leśnej ściółki może żyć ok. 1,5 mln roztoczy tylko jednego
gatunku.
To, co się dzieje w ściółce, jest też szalenie ważne dla ptaków takich
jak
strzyżyki, rudziki, kosy, drozdy. One szukają tam bezkręgowców, czyli
pokarmu. Sójki nie tylko przeszukują ściółkę, ale też chowają w niej pokarm,
np. żołędzie, i tak rozsiewają dąb. Grzebać w ściółce lubią też gawrony i
orzechówki.
Liście to także schronienie dla gryzoni, płazów i gadów. Działacze z TP
Bocian stwierdzili, że w parkach, w których grabione są liście, nie
występują puszczyki. Związek sowy z liśćmi jest bardzo prosty - puszczyki
uwielbiają jeść gryzonie.

Podobnie jak usuwając martwe drewno, uśmiercamy całe planety, tak samo
dzieje się przy liściach. A palenie ich to już zbrodnia. Nie dość, że
zabijamy miliony organizmów, to jeszcze puszczamy do atmosfery węgiel
ocieplający klimat. To niewielkie ilości, ale lepiej by było, żeby zostały
zmagazynowane w glebie, a nie ulatywały w powietrze.

Jedyny wyjątek od reguły niegrabienia i niepalenia powinny, jak twierdzą
działacze Bociana, stanowić liście kasztanowców, w których zimują larwy
szrotówka - owada, który stał się ostatnio przekleństwem tych drzew. Choć
ja, przyznam szczerze, liści kasztanowca też nie grabię.

No i jeszcze jedna rzecz. Otóż tam, gdzie nie grabimy, psie kupy znikają
o wiele szybciej. Są po prostu sprawniej rozkładane."