"
"Rzeczpospolita" 19. kwietnia 2002r.

Woda, której używamy jest często mętna, ma zły smak, czuć ją chlorem

Czy wiemy, co pijemy

Woda z kranu i większości publicznych studni nie spełnia norm
określonych przez Ministerstwo Zdrowia - ostrzega Najwyższa Izba
Kontroli. Mieszkańcy trzynastu spośród dwudziestu dużych polskich miast
piją wodę, której pić nie powinni.

Zanieczyszczone rzeki, przestarzałe instalacje w zakładach uzdatniania
wody, skorodowane, nierzadko XIX-wieczne rury wodociągowe - wszystko to
sprawia, że jakość wody wypływającej z naszych kranów odbiega od
europejskich i krajowych standardów. Rekord padł w Bydgoszczy - w 1999
roku norma zawartości bakterii w wodzie (w sieci wodociągowej przy ul.
Jarużyńskiej) została przekroczona dwieście razy! Mieszkańcy wielu miast
skarżą się, że woda jest mętna, ma zły smak, czuć ją chlorem i ustawiają
się w kolejkach do ujęć oligoceńskich. Lepiej ma być w... 2015 roku,
gdyż do tego czasu Polska zobowiązała się wobec Unii Europejskiej
poprawić jakość wody pitnej.

Ciecz pozaklasowa

NIK alarmuje, że skażenie "kranówki" bakteriami Coli stwierdzono w 2000
r. w Krakowie i Warszawie. Podwyższoną zawartość manganu - od 20 do 140
proc. - w Gdańsku, Gdyni, Toruniu i Zabrzu. W wodzie płynącej z kranów w
Poznaniu norma zawartości żelaza przekraczana była kilkanaście razy. Z
kolei mieszkańcy Radomia i Gdańska mogli posmakować azotu amonowego
(norma przekroczona od 10 do 80 proc.). Najbardziej mętna była woda w
Zabrzu, Warszawie i Szczecinie. Takich zanieczyszczeń jak metale ciężkie
czy związki organiczne nie stwierdzono, gdyż... zakłady wodociągowe
zawęziły badania tylko do podstawowych wskaźników.

"Polska praktycznie nie posiada wód powierzchniowych, które mogłyby
być wykorzystywane bezpośrednio jako źródła wody pitnej" - takie
szokujące sformułowanie zawiera najnowszy raport NIK.

Zakłady wodociągowe pobierają wodę fatalnej jakości, zanieczyszczoną
fosforem i azotem, której uzdatnianie jest bardzo kosztowne i trudne.
Teoretycznie woda z rzeki powinna mieć I klasę czystości. Ale to tylko
teoria - w 65 proc. ujęć wody pitnej skontrolowanych przez NIK były
ujmowane wody III klasy lub pozaklasowe. Pływa w nich cała tablica
Mendelejewa i bakterie Coli. Nawet wody podziemne nie są kryształowo
czyste - I klasę czystości ma woda z zaledwie 28 proc. ujęć.

- Efektywność pracy stacji uzdatniania wody jest kiepska, zaś wymiana
sieci wodociągowej odbywa się opieszale - mówi wiceprezes NIK Zbigniew
Wesołowski.

Na Zachodzie woda pitna pochodzi głównie ze studni głębinowych. W
Polsce - ze względu na ich niedobór - wykorzystywane są głównie wody
powierzchniowe.

Sieć muzealna i zardzewiała

Im dalej od stacji uzdatniania wody, tym gorsza jej jakość. NIK wskazuje
na zły stan techniczny sieci wodociągowej, liczącej przeważnie od 50 do
100 lat (np. w Gdańsku jest 12 km starych rur ołowianych) oraz rur w
budynkach. Powodują one wtórne zanieczyszczenie wody. Zdarza się, że ze
stacji uzdatniania wypływa woda dobrej jakości, a z kranu płynie
brunatna ciecz. Tak jest np. w południowych dzielnicach Gdańska.

Najstarsza sieć wodociągowa jest na Górnym Śląsku - połowa rur
pochodzi z końca XIX wieku. We Wrocławiu odnotowywanych jest około 5
tysięcy awarii sieci wodociągowej rocznie.

- Nasza sieć zbudowana jest w większości z poniemieckich rur żeliwnych
- mówi Wiktor Jurkiewicz, dyrektor ds. rozwoju Miejskiego
Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji we Wrocławiu. - Z powodu
wewnętrznej korozji odłożyło się w nich tyle osadów, że sami dziwimy
się, iż woda jeszcze przez nie przepływa. Z kolei do 20-letnich rur z
PCW trudno się podłączyć, bo pękają i kruszą się. Rocznie przeprowadzamy
renowację kilkunastu kilometrów wodociągów. Pełna ich wymiana to 20 lat
pracy.

Zapomniane studnie

NIK krytykuje wojewódzkie stacje sanitarno-epidemiologiczne za brak
współpracy z samorządami i złe wykorzystanie sprzętu do badań. Pełne
informacje o jakości wody przekazywały samorządowcom jedynie stacje z
Krakowa i Kielc.

Spośród 8,6 mln mieszkańców 20 największych polskich miast aż 570 tys.
osób nie ma dostępu do sieci wodociągowej. Woda z 71 proc. publicznych
studni, z których korzystają, nie spełnia norm. Według NIK winę za to
ponoszą zarządy miast, które nie interesują się studniami i nie wiedzą
nawet, ile ich jest. Studnie są zaniedbane, pozbawione filtrów i
urządzeń uzdatniających wodę. Na przykład we Wrocławiu woda z 22 studni
(na 28 zbadanych) nie nadawała się do picia. W Poznaniu pozytywne opinie
dostały dwie studnie.

Leszek Kraskowski"