...co logicznie myślący człowiek z wykształceniem średnim(!) wiedzieć
powinien sam, a nie dawać się dowolnie manipulować mediom i politykom:

"KOMITET NAUK GEOLOGICZNYCH
POLSKIEJ AKADEMII NAUK
PODWALE 75, 50-449 WROCŁAW
tel.:71-3376345, fax: 71-3376342, e-mail: p...@p...wroc.pl

Stanowisko
Komitetu Nauk Geologicznych Polskiej Akademii Nauk
w sprawie zagro żenia globalnym ociepleniem

Obserwowane w ostatnich kilkunastu latach zmiany klimatu na Ziemi oraz
częstsze
występowanie zjawisk ekstremalnych powoduje zaniepokojenie opinii
publicznej, wyra żane w
środkach masowego przekazu pod hasłem globalnego ocieplenia. W skali
międzynarodowej
pojawiają się propozycje kroków zaradczych formułowane przez polityków
elit rządzących,
działający od 1988 roku Miedzyrządowy Zespół do spraw Zmian Klimatu
(IPCC) i organizacje
ekologiczne.
Włączając się w te nadzwyczaj wa żną dyskusję, Komitet Nauk
Geologicznych PAN
pragnie zwrócić uwagę na 10 fundamentalnych aspektów tego problemu,
nierozerwalnie
związanego z funkcjonowaniem geosystemu - skomplikowanej
współzależ ności procesów
zachodzących w litosferze, hydrosferze, atmosferze i biosferze. Ich
znajomość powinna le żeć u
podstaw racjonalnie i odpowiedzialnie podejmowanych decyzji
ingerujących w geosystem.

1. Klimat Ziemi kształtowany jest przez wzajemne oddziaływanie jej
powierzchni i atmosfery,
które ogrzewane są przez promieniowanie słoneczne o cyklicznie
zmiennym natęż eniu.
Na klimat wpływa roczny obieg Ziemi wokół Słońca, termika i zmiany
przepływu wód krążą cych
w oceanach, ruch mas powietrza, układ masywów górskich, a w
perspektywie czasu geologicznego
tak że ich wypiętrzanie i erozja oraz zmiany w rozmieszczeniu
kontynentów wskutek ich ciągłej
wędrówki.

2. Badania geologiczne dowodzą niezbicie, ż e stała zmienność jest
podstawową cechą
klimatu Ziemi w całej jej historii, a zmiany zachodzą w nakładających
sią cyklach o róż nej
długości - od kilkuset tysięcy do kilkunastu lat. Dłu ższe cykle
klimatyczne są wywoływane przez
czynniki pozaziemskie o astronomicznym charakterze i zmiany parametrów
orbity Ziemi, a krótsze
- przez czynniki regionalne i lokalne. Nie wszystkie przyczyny zmian
klimatu i zjawiska klimatotwórcze
zostały jeszcze w pełni rozpoznane.

3. Choć w historii Ziemi dominował klimat znacznie cieplejszy od
współczesnego,
wielokrotnie dochodziło do potężnych, globalnych ochłodzeń, których
efektem był zawsze rozwój
rozległych zlodowaceń sięgających niekiedy do strefy podzwrotnikowej.
Dlatego wiarygodne
prognozowanie zmian klimatu Ziemi, nie mówiąc o chęci im zapobiegania,
kształtowania czy przeciwdziałania,
musi brać pod uwagę wyniki badań jej przeszłości geologicznej - a więc
czasu, gdy
ludzkości (i przemysłu!) nie było na naszej planecie.

4. Od dwunastu tysięcy lat Ziemia znajduje się w kolejnej fazie
cyklicznego ocieplenia i
jest w pobli żu jego maksymalnego natęż enia. W samym tylko
czwartorzędzie, czyli w ciągu
ostatnich 2.5 mln lat, okresy ciepłe wielokrotnie przeplatały sie ze
zlodowaceniami, co dobrze już
zostało rozpoznane.

5. Obecnemu ociepleniu towarzyszy wzrost zawartości gazów
cieplarnianych w atmosferze:
wśród nich dominuje para wodna, a w mniejszych ilościach występuje
m.in. dwutlenek
węgla, metan, tlenki azotu i ozon. Tak działo się zawsze, bo jest to
zjawisko nierozłącznie
związane z cyklicznym ocieplaniem i oziębianiem. Okresowy wzrost
ilości gazów cieplarnianych
w atmosferze, niekiedy nawet do wartości kilkakrotnie większej w
porównaniu ze stanem
obecnym, towarzyszył dawniejszym ociepleniom, również przed
pojawieniem sie człowieka na
Ziemi.

6. W ciągu ostatnich 400 tysięcy lat - jeszcze bez udziału człowieka -
zawartość CO2 w
powietrzu, jak tego dowodzą rdzenie lodowe z Antarktydy, już 4-
krotnie była podobna, a nawet
wy ższa od wartości obecnej. Przy końcu ostatniego zlodowacenia(!), w
ciągu kilkuset lat, średnia
roczna temperatura globu zmieniała się parokrotnie, w sumie wzrosła
prawie o 10°C(!!) na półkuli
północnej - a wiec były to zmiany nieporównanie bardziej drastyczne
ni ż dziś obserwowane.

7. W ubiegłym tysiącleciu, po okresie ciepłym, z końcem XIII wieku,
rozpoczął się okres
chłodny trwający do połowy XIX w., po czym znów nastało ocieplenie, w
którym właśnie żyjemy.
Obserwowane dziś zjawiska, w szczególności przejściowy wzrost
globalnej temperatury, wynikają
z naturalnego rytmu zmian klimatu. Ogrzewające się oceany mają
mniejszą zdolność absorbowania
dwutlenku węgla, a zmniejszanie obszaru wieloletniej zmarzliny
prowadzi do szybszego rozkładu
związków organicznych zawartych w gruncie i tym samym, do zwiększonej
emisji gazów cieplarnianych.
Od miliardów lat aktywność wulkaniczna Ziemi wzdłu ż granic płyt
litosfery, skryta
głównie pod powierzchnią oceanów, dostarcza stale do jej atmosfery
CO2, choć z ró żną
intensywnością. W geosystemie gaz ten usuwany jest z atmosfery do
biosfery i litosfery poprzez
proces fotosyntezy, wiązany w organizmach żywych - w tym w
węglanowych skorupkach
organizmów morskich, a po ich obumarciu magazynowany w olbrzymich
pokładach wapieni na
dnie mórz i oceanów; z kolei na lądzie jest wiązany w róż nych osadach
organicznych.

8. Szczegółowy monitoring parametrów klimatycznych prowadzony jest
niewiele ponad
200 lat, dotyczy tylko części kontynentów, które stanowią zaledwie 28%
globu. Część starszych
stacji pomiarowych założ onych niegdyś na obrzeż ach miast, wskutek
postępującej urbanizacji,
znalazło sie dziś w ich obrębie. Wpływa to, miedzy innymi, na wzrost
mierzonych wartości
temperatury. Badania ogromnych przestworzy oceanów zostały
zapoczątkowane ledwie przed 40
laty.
Tak krótkie okresy pomiarowe nie dają pewnych podstaw to tworzenia w
pełni
wiarygodnych modeli zmian termicznych na powierzchni Ziemi, a ich
poprawność jest trudna do
weryfikacji. Dlatego nale ży bezwzględnie zachować daleko idącą
powściągliwość w przypisywaniu
człowiekowi wyłącznej, czy choćby tylko dominującej, odpowiedzialności
za zwiększoną
emisję gazów cieplarnianych, gdy prawdziwość takiego twierdzenia nie
została udowodniona.

9. Nie ulega wątpliwości, że w pewnej części wzrost ilości gazów
cieplarnianych,
konkretnie CO2, jest związany z działalnością człowieka i dlatego
wskazane jest podejmowanie
kroków dla ograniczenia tej ilości na zasadach zrównowa żonego
rozwoju, w pierwszym rzędzie zaprzestanie
ekstensywnych wylesień, szczególnie w rejonach tropikalnych. Równie
zasadne jest
podjecie i prowadzenie właściwych działań adaptacyjnych, które będą
łagodzić skutki obecnego
trendu ociepleniowego.

10. Doświadczenie badawcze w dziedzinie nauk o Ziemi mówi, że
tłumaczenie zjawisk
przyrodniczych, oparte na jednostronnych obserwacjach, bez
uwzględniania wielości czynników
decydujących o konkretnych procesach w geosystemie, prowadzi z reguły
do nadmiernych
uproszczeń i błędnych wniosków. Błędne też mogą być decyzje polityków
podejmowane w oparciu
o niekompletny zespół danych. W takich warunkach łatwo o -
przystrojony poprawnością
polityczna - lobbing inspirowany przez kręgi zainteresowane na
przykład sprzeda a szczególnie
kosztownych, tak zwanych ekologicznych, technologii energetycznych
bądź składowaniem
(sekwestracja) CO2 w zło żach już wyeksploatowanych. Z przyrodniczą
rzeczywistością nie ma to
wiele wspólnego. Podejmowanie radykalnych i ogromnie kosztownych
działań gospodarczych
zmierzających do ograniczenia emisji jedynie wybranych gazów
cieplarnianych, w sytuacji braku
wielostronnej analizy zachodzących zmian klimatu, mo że doprowadzić do
zupełnie innych
skutków ni ż oczekiwane.

Komitet Nauk Geologicznych PAN uwa ża za konieczne podjęcie
wielodyscyplinowych
badań, opartych na wszechstronnym monitoringu i modelowaniu wpływu na
klimat również innych
zmiennych czynników, nie tylko stęż enia CO2. Jedynie takie podejście
przybli ży nas do pełnego
rozpoznania przyczyn zachodzących zmian klimatu.

Wrocław-Warszawa, 12 lutego 2009"